تبعید به حمص و بازگشت به کوفه

در مرحله دوم، مالک و يارانش به حمص تبعيد شدند. دقيقاً مشخص نيست که از دمشق به حمص فرستاده شدند و يا پس از اعتراضات مجدد به دستور عثمان از کوفه روانه حمص گرديدند، آن چه مسلم است رفتار عبدالرحمن بن خالدبن وليد، حاکم حمص، در مقايسه با رفتار معاويه با آنها با خشونت و تحقير بيشتري – همراه بود. [6] بنابر برخي نقل­ها، رفتار سخت عبدالرحمن، شورشيان را رام نمود و آنان توبه کردند و در نزد عبدالرحمن باقي ماندند،[7] اما شواهد و قرائن حاکي از آن است که عوض نشدن رفتار واليان، مردم کوفه را خشمگين‌تر نمود و منزلت انقلابیون را در نزد ايشان بالا برد و درست در زماني که حاکمان عثمان با هدف مشورت براي آرام کردن نارضايتي­ها به مدينه رفته بودند، مالک اشتر و همراهانش ابتدا عازم مدينه شدند و پس از مذاکرات ناموفق با خليفه، راهي کوفه گرديدند و در غياب سعيد بن عاص، بر شهر تسلط يافتند. مردم کوفه با مالک هم پيمان شدند که مانع ورود سعيد به شهر شوند. در نتيجه اين اقدام کوفيان، ابوموسي حاکم کوفه شد که هم مورد نظر کوفيان بود و هم عثمان با حکومت او مخالفتي نداشت.

 


6- نويري، پيشين، جلد 5، صفحه 55.
7- طبري، پيشين، جلد 6، صفحه 2194، طبيعتاً با توجه به خشونت‌هاي عبدالرحمن، معترضان داوطلبانه – طوري که در اين روايت هست - در حمص ساکن نمي‌شدند و اگر رام شده بودند، خيلي زود اعتراض جديدتري را پايه‌ريزي نمي‌نمودند.